Duitsland schept op
Duitse consument
In het eerste deel van dit boek wordt inzichtelijk gemaakt wat de Duitse consument op zijn bord schept. Wat zijn de eetgewoontes? Waar komen die vandaan? Wat zijn toekomstige trends? De Duitse eetcultuur wordt vaak ten onrechte eenzijdig geassocieerd met worst en bier. Currywurst of niet: Duitsland heeft geen nationale haute cuisine, en zelfs geen nationaal gerecht. De ‘Deutsche Küche’ is in feite een overkoepelend begrip voor verschillende regionale kookstijlen, specialiteiten en smaken.
Factor 5, onthoud dat getal. Het aantal inwoners van Duitsland is vijf keer zo groot als het aantal inwoners van Nederland: Duitsland heeft meer dan 84 miljoen inwoners. Om de marktverhoudingen tussen beide landen te kunnen vergelijken is de factor 5 daarom een goede richtlijn om marktpotentieel uit te rekenen.
Het ontstaan van de ‘Deutsche Küche’
Inzicht in de Duitse bevolking
Duitsland in vogelvlucht
Culinaire trip door Duitsland
Voedselkeuzes en -criteria anno nu: ‘Deutschland wie es is(s)t’
Trends en toekomst
Een blik op het Duitse bord vanuit Nederlands-Duits cultureel perspectief
Vla en Götterspeise: smaak en eetpatronen in Nederland en Duitsland
Duitse afzetmarkt
In het tweede deel van dit boek komt de Duitse afzetmarkt aan bod. Wat zijn belangrijke afzetkanalen, zoals retail en foodservice, en hoe onderhandel en verkoop je foodproducten op de Duitse markt?
Als je in Duitsland levensmiddelen wilt verkopen, ben je meestal aangewezen op de Duitse supermarktketens. Daarnaast kun je levensmiddelen verkopen via de foodservicekanalen. En ook in Duitsland groeit de e-commerce. Nieuwe spelers zoals Picnic en Knuspr winnen marktaandeel. Natuurlijk is de Duitse levensmiddelenindustrie ook een belangrijke afnemer van grondstoffen, halffabricaten en technologie uit Nederland.
De Duitse afzetmarkt
Overzicht van de Duitse retailmarkt
Top-4 Duitse retail: nader ingezoomd
In contact met de Duitse retail
Listung, promotie en praktische zaken omtrent levering aan de Duitse retail
Groei op de online levensmiddelenmarkt
De Duitse foodservicemarkt
Retailtrends
Duitse productie
In het derde deel behandelen we de productie van levensmiddelen in Duitsland. De levensmiddelenindustrie behoort tot een van de sterkste sectoren in Duitsland. Aan bod komen de Duitse industrie, net als ontwikkelingen in de primaire productie in Duitsland, zoals de teelt, biologische landbouw en ook trends rondom eiwittransitie en gepersonaliseerde voeding. Van het veld tot het bord: de voedselketen omvat alle stappen, van de primaire productie tot de consument.
Terwijl de landbouw de plantaardige en dierlijke grondstoffen produceert, wordt ongeveer 85 procent daarvan door de levensmiddelenhandel en -industrie verwerkt tot een gevarieerd aanbod van kant-en-klare levensmiddelen.
Productie van en handel in levensmiddelen in Duitsland
Productie en consumptie van agrarische producten in Duitsland
Smart Farming in Duitsland
De biologische markt in Duitsland
Eiwittransitie in Duitsland
Vegpool is een uitgebreid platform voor veganistische en vegetarische voeding. Het biedt informatie over plantaardige voeding, recepten, voedingstips en nog veel meer.ProVeg (proveg.com/de)
ProVeg is een internationale organisatie die plantaardige voeding promoot. Hun Duitse website biedt informatie over plantaardige voeding, recepten, voedingstips en actuele ontwikkelingen op het gebied van plantaardige voeding.Vebu (vebu.de)
De Vegetarierbund Deutschland (Vebu) is de grootste belangenorganisatie voor vegetariërs en veganisten in Duitsland. Hun website biedt informatie over vegetarische en veganistische voeding, productlijsten, recepten en informatie over evenementen.PETA Duitsland (peta.de)
PETA is de grootste dierenrechtenorganisatie ter wereld en hun Duitse website bevat informatie over veganistische voeding, dierenrechten, productrecensies en recepten.EatMoveFeel (eatmovefeel.de)
EatMoveFeel is een platform gewijd aan veganistische voeding, fitness en welzijn. Het biedt recepten, voedingstips, productrecensies en andere nuttige informatie voor een plantaardige levensstijl.Vegane Gesellschaft Deutschland (vegane.org)
De Vegane Gesellschaft Deutschland pleit voor een veganistische levensstijl en biedt informatie over plantaardige voeding, evenementen, productrecensies en nog veel meer.
Versconvenience- en diepvriesproducten
Gepersonaliseerde voeding: wensen van de consument?
Support bij Export
Het vierde en laatste deel staat in het teken van aspecten rondom het zakendoen tussen Nederland en Duitsland, met tips voor onderhandelen en marketing. Cultuur- en taalverschillen blijken de grootste belemmering te zijn bij het exporteren. Kennis van de Duitse taal en cultuur levert een duidelijk concurrentievoordeel op!
Waarom is het interessant om te exporteren? Er zijn 6 redenen, o.a. vergroot je daarmee de afzetmarkt en spreid je risico’s. Natuurlijk kost het ook extra tijd en energie. Daarbij is veel hulp mogelijk. Wij noemen instanties, bronnen en instrumenten die er zijn om Nederlandse bedrijven te ondersteunen.
Export naar Duitsland in het algemeen en agribusiness in het bijzonder
Belang van export
Belang van taal- en cultuurkennis
Imago van Nederland in Duitsland
Marktanalyse van Duitsland
Vakmedia ("traditioneel")
lebensmittelzeitung.netFruchthandel Magazin:
fruchthandel.deLebensmittel Praxis:
lebensmittelpraxis.deFleischwirtschaft:
fleischwirtschaft.deFoodService:
food-service.deCatering Inside:
cateringinside.deBioHandel:
biohandel.deDLG-Mitteilungen: dlg-mitteilungen.de/homeErnährung im Fokus: ernaehrung-im-fokus.defoodservice Europe & Middle East:foodserviceeurope.orgGetränke Zeitung: meininger.de/getraenke-zeitungConvenience Shop: convenienceshop.deBack Journal: backjournal.deGastronomie & Hotellerie: gastronomie-hotellerie.comMolkerei-Industrie: molkerei-industrie.de
Online/foodblogs (een selectie)
businessinsider.de/gruenderszene/food/Nomyblog:
nomyblog.deKochkarussell:
kochkarussell.comEinfach Malene:
einfach-malene.deZucker, Zimt und Liebe:
zuckerzimtundliebe.deThe Vegetarian Diaries:
vegetarian-diaries.deKrautkopf:
kraut-kopf.deDeliciously Ella: deliciouslyella.comSallys Blog: sallys-blog.deWhat Ina Loves: whatinaloves.comEat this!: eat-this.orgLecker & Co.: foodundco.de
Advies bij export naar Duitsland
Verdiep uw vakkennis
Over de auteur
Drs. Jochem Wolthuis
Als Agrofoodmakelaar namens OostNL/GO4EXPORT bouwt Jochem Wolthuis bühnes voor Nederlandse foodinnovatie in Duitsland. Het motto daarbij: samen groeien op de Duitse markt. Van elkaar leren en samen sterker optreden. Het leggen en onderhouden van contacten blijft belangrijk voor een goede handelsrelatie. Duitsland en Nederland kunnen door slim samen te werken de eiwittransitie versnellen, Smart Farming integreren en de levensmiddelenindustrie klimaatneutraler maken. Wolthuis fungeert daarbij graag als kennisloket voor Nederlandse ondernemers die belangstelling voor Duitsland hebben. Als Agrofoodmakelaar brengt hij het Nederlandse bedrijfsleven en de Duitse afzetmarkt dichter bij elkaar. Dat doet hij door te zorgen voor een betere informatievoorziening voor de mkb-bedrijven, ontsluiting van netwerken en verbinding met brancheorganisaties en kennisinstellingen.
Minstens zo belangrijk is echter zijn rol in het contact met Duitse gesprekspartners, zoals retailers, brancheorganisaties en ministeries om als Duitssprekend aanspreekpunt de samenwerking met Nederland te initiëren en te ontwikkelen. Graag laat de Agrofoodmakelaar Duitsers kennis maken met de kwaliteit van Nederlandse producten. Aan beide zijden van de grens geldt namelijk nog steeds dat het potentieel nog niet door iedereen benut wordt. De ervaringen uit de afgelopen jaren hebben geleerd dat het lukt om daar een goede rol in te spelen. Via de samenwerking binnen Trade & Innovate NL, een landelijk netwerk van publieke organisaties die Nederlandse ondernemers verbindt, vervult hij bovendien een scharnierfunctie tussen Oost-Nederland/Duitsland en de rest van Nederland. Dat bij elkaar geeft energie om ook de komende jaren Nederland en Duitsland verder met elkaar te verbinden, zodat beide landen daar samen sterker van worden.
Thema’s
Als Agrofoodmakelaar streeft hij onder andere naar het stimuleren van het Oost-Nederlandse mkb om handel en samenwerking te realiseren in Duitsland.
De focus ligt daarbij op de volgende onderwerpen:
- Eiwittransitie: ontwikkelen en aanbieden van producten uit nieuwe eiwitbronnen
- Gezonde voeding: onder andere personalised food, specifieke doelgroepen, meer duurzaamheid
- Food Tech: technologie die efficiënter, effectiever, duurzamer en anders produceren mogelijk maakt
- Circulaire landbouw: innovaties in de circulaire economie
Persoonlijke achtergrond
Wolthuis’ werkzaamheden als Agrofoodmakelaar sluiten naadloos aan bij de internationale initiatieven die hij als internationaal directeur van het GroentenFruit Bureau en als directeur van het Nederlands-Duits adviesbureau Duitsland Desk Agri, Food & Flowers in de afgelopen 25 jaar in de agri- en food sector heeft ontwikkeld. Sinds 25 jaar bericht hij in Duitse foodmedia over Nederland. Jochem Wolthuis leidde in opdracht van de ministeries van Landbouw en Economische Zaken tientallen officiële agrarische en foodhandelsmissies van en naar Duitsland met Duitse retailers en media. Daarnaast geeft hij workshops en presentaties en adviseert bedrijven en instanties. Hij beschikt over een uitstekend netwerk op de Duitse afzetmarkt met zowel importeurs als retailers. Met een Duitse moeder Christel en Nederlandse vader Hans is Jochem tweetalig in Nederland opgegroeid. Hij is afgestudeerd aan de Universiteit Leiden bij de opleiding studie Duitse Taal en Cultuur. Daarvoor studeerde hij levensmiddelentechnologie in Wageningen. Jochem Wolthuis is 54 jaar (1969) en woont in Rheden (Provincie Gelderland) met zijn vrouw Danielle en hun vier kinderen Dej, Dani, Anna en Tom.